وقتی کسی شاهکار های حافظه را با حفظ چند هزار رقم از عدد پی در جلو دوربین به نمایش درمی آورد همه حافظه بلند مدت این فرد ، تحسین می کنند ولی در حقیقت بدون یاری حافظه کوتاه مدت انجام چنین کاری غیر ممکن است ، همان حافظه کوتاه مدت که فقط می توان 5 تا 9 مورد فقط در کمتر از چند دقیقه به صورت موقت ذخیره کرد و همه افراد بیشتر مواقع ازش شکایت دارند چون مطلبی را مطالعه یا کتابی را می خوانند ولی خیلی زود فراموش می کنند و یا وقتی کاری را باید انجام دهند کلا از یاد می برند .
ولی در این محدودیت حافظه کوتاه مدت ، راز و رمزهایی نهفته است که برای تحلیل و بررسی ایده های جدید در ذهن بسیار لازم و حیاتی است در ادامه مقاله با تقویت حافظه کوتاه مدت ؛ 7استراتژی موثر و کاربردی همراه باشید .
با استفاده از چند استراتژی موثر و بدون استفاده از قرص یا دارو می توان خیلی بهتر از حافظه کوتاه مدت استفاده کرد .
حافظه کاری چیست؟؟
حافظه کوتاه مدت در حقیقت شبیه یک سالن انتظار است که اطلاعات مدتی در آنجا خواهند ماند و بعد به مکان بعدی منتقل می شوند زمانی که مطالب جدید می آموزیم قبل از ورود به حافظه بلند مدت در حافظه کوتاه مدت نگهداری می شوند و تا زمانی که مرور نشوند یا به نوعی مهم تلقی نشوند به حافظه بلند مدت منتقل نشده و فراموش می شوند تا فضا و حافظه برای مطالب جدید باز شود ، درست شبیه عملکرد رم در کامپیوتر که اگر رم کامپیوتر تا حداکثر ظرفیت اشغال شود ، کامپیوتر هنگ می کند یا گیج می شود.
چند سال پیش یادم میاد که لپ تاپم ویروسی شده بود و حداکثر رم و واحد پردازش سیستم اشغال کرده بود هیچ کاری نمی شد انجام داد به غیر از نصب دوباره ویندوز.....
همین مورد زمانی اتفاق می افتد که فردی در حال سخنرانی است و اشتباهاتی در حین سخنرانی رخ می دهد و این اشتباهات حافظه کوتاه مدت و پردازش اطلاعات را درگیر کرده و در نتیجه سخنران اشتباهات بیشتری انجام می دهد و بقیه ماجرا ...
حافظه کاری در واقع مکانیسمی است که در حافظه کوتاه مدت رخ می دهد یعنی در حافظه کوتاه مدت یکسری از اطلاعات به طور موقت ذخیره می شوند و بعد اتفاقاتی که در حافظه کوتاه مدت رخ می دهد را حافظه کاری می گویند .
3 ویژگی حافظه کوتاه مدت
ظرفیت حافظه کوتاه مدت ، محدود و فقط می توان 5 تا 9 قطعه اطلاعاتی به طور موقتی ذخیره کند آقای میلر می گویند که حافظه کوتاه مدت فقط می تواند حدود 2±7 مورد مدیریت کند و زمانی که این تکه های اطلاعاتی بیشتر شوند ، این بار شناختی بیشتر سبب عدم حفظ مطالب بیشتر می شود.
یک مثال ساده برای تست ظرفیت حافظه کوتاه مدت ، حفظ 50 کلمه تصادفی در یک دقیقه است که کمتر کسی می تواند بدون تکنیک این تعداد کلمه حفظ کند ، ولی با تکنیک های حافظه از جمله کاخ ذهنی یا کاخ حافظه ، سیستم میخ یا سیستم حافظه اعداد می تواند حدود 35 تا 50 کلمه حفظ کرد .
در مسابقات حافظه و در مرحله گروهی ، 40 کلمه تصادفی در کمتر از 60 ثانیه حفظ کردم ولی بدون تکنیک و فقط با حافظه کوتاه مدت( تکرار کردن ) می شود این تعداد کلمه یا قطعه اطلاعاتی در مدت 60 ثانیه یا بیشتر حفظ کرد ؟؟ نه
مطالب مرتبط : تفاوت حافظه کوتاه مدت با ذهن آموزش دیده
حافظه کوتاه مدت علاوه بر این ظرفیت محدودی دارد ، زمان محدودی هم برای نگهداری اطلاعات دارد و حدود 30 ثانیه تا چند دقیقه میتواند داده ها را نگه دارد .
فقط زمانی میتوان این اطلاعات را مدتی بیشتر در حافظه ذخیره کرد که تلاشی آگاهانه برای حفظ اطلاعات داشته باشید .
تحقیقات نشان میدهد که نحوه ثبت مطالب یا کدگذاری بصورت یک فرآیند شنیداری انجام می شود در حقیقت عمده استراتژی افراد برای حفظ هر چیزی تکرار مطالب بصورت ذهنی است ، اگر که بتوان حافظه تصویری و شنیداری همزمان برای حفظ اطلاعات استفاده کرد میزان راندمان افراد خیلی بیشتر می شود .
خرد و گروه بندی
برای درک بهتر مطالب که توالی طولانی دارند می توانند آنها را از خرد و دسته بندی کرد مثلا حفظ این شماره 352-365-856 راحتر از حفظ این شماره 352365856 است زیرا تقیسم مطالب و دسته بندی مطالب مشابه یکی از استراتژی های موثر برای درک و حفظ بهتر مطالب است .
همین روش یعنی دسته بندی اطلاعات در سیستم های حافظه اعداد از جمله روش کاخ ذهنی به کار گرفته می شود به همین خاطر است که افراد می توانند با این روش مطالب خیلی زیاد از جمله کتاب های قطور ، چند هزار عدد یا چند صد کلمه ، لغات خارجه به ترتیب به خاطر بسپارند .
حافظه شنیداری و تمرین
درسته که حافظه کوتاه مدت ظرفیتش محدود و ماندگاری مطالب هم اندک است ولی اگر بتواند به درستی با حافظه شنیداری مطالب کد گذاری کرد آنها به حافظه بلند مدت منتقل می شوند .
حتی حافظه کوتاه مدت بعضی از داده های تصویری به صدا تبدیل می کند تا خیلی بهتر در حافظه نگهداری شوند .
به نظر من تقویت حافظه شنیداری در کنار حافظه تصویری می تواند به شدت حافظه کوتاه مدت تقویت کند .
تمرین برای حافظه شنیداری
روزانه فقط چند بیت کوتاه و قافیه دار را حفظ کنید ، زیرا اگر مواردی که حفظ می کنید دارای ریتم و آهنگ باشند خیلی بهتر توسط حافظه شنیداری کد گذاری می شوند و مدت بیشتر در حافظه می مانند و یادآوری آنها نیز خیلی بهتر صورت می گیرد و این تمرین برای حافظه شنیداری خیلی موثره اگر که هر روز برایش زمان صرف کنید حتی اگر چند دقیقه باشد.
آبیاری مطالبی قبلی
اگر مطالبی که قبلا یادگرفته اید مرور نکنید درست شبیه گیاهی که زمان آبیاریش باشد کم کم خشک می شود تا جایی که درصد خیلی پایین از مطلب مورد نظر می توانید یادآوری کنید .
یک ضرب المثل قدیمی داریم که میگه : اگر ازش استفاده نکنی خیلی زود از دستش می دهی .
مرور درست و به موقع مطالب خیلی مهم است اگر خیلی زود مطالب مرور کنید زمانی زیادی باید برای مرور مطالب خیلی زیاد صرف کنید و این زمان زیادی می خواهد ولی اگر مطالب خیلی دیر مرور کنید طبق مثال بالا بخش عمده ای از اطلاعات از حافظه پاک می شوند پس زمان درست برای مرور مطالب خیلی خیلی مهم است یکی از بهترین نرم افزار ها برای مرور اتوماتیک مطالب خیلی زیاد ، نرم افزار آنکی است که خیلی از افراد در رشته پزشکی از آن استفاده می کنند اصلا این نرم افزار برای دانشجویان پزشکی ساخته شده است .
مطالب میانی و حافظه کوتاه مدت
چه دوست داشته باشید یا نه ، اگر 45 دقیقه زمان برای مطالعه کتابی در نظر داشته باشید ، مطالب 15 دقیقه اول و 15 دقیقه آخر کتاب ، خیلی بهتر میتوانید بخاطر بسپارید ولی 15 دقیقه میانی عملا خیلی کمتر در حافظه می مانند ، پس بهتر از این ویژگی حافظه استفاده کرد و مطالب کلیدی و مهم در ابتدا یا انتها زمان مطالعه قرار داد .
چرا مطالب در 15 دقیقه اول خیلی بهتر در ذهن رمز گذاری می شوند چون حافظه کوتاه مدت ، ظرفیتش در بیشترین حالت بوده و هیچ مطالب اضافی برای پردازش نیست ( البته اگر افکار مزاحم قبل از مطالعه از ذهن بیرون کرده باشید )
چرا مطالب در 15 دقیقه اخر بهتر ذخیره می شوند چون که هیچ ایده و مفهوم دیگری بعد از نیست و هیچ چیزی دیگری سبب ترکیب شده با مفاهیم انتهایی نمی شود .
پس سعی کنید مطالب ساده در بخش میانی مطالعه قرار دهید و مطالب مهم و کلیدی در ابتدا و انتها ، باکس مطالعه قرار دهید .
ارتباط با وقایع واقعی
اگر به نحوی بتوانید اطلاعات مختلف با وقایع و داستان های واقعی مرتبط کنید این اطلاعات با داستان های واقعی که در حافظه بلند مدت ذخیره شده اند ، قلاب می شوند و میزان ماندگاری چندین برابر می شود .
مثال : یکی از کارهای کلروپلاست جذب انرژی خورشید است شبیه صفحات خورشیدی که انرژی نورانی ذخیره می کنند و به الکتریسیته تبدیل می کنند .
کار بعدی کلروپلاست جذب دی اکسید کربن است که درختان این کار انجام می دهند و طی این فرایند انرژی خورشیدی و دی اکسید کربن به قند تبدیل می کند .
میتوانید تصور کنید یک درخت دارای صفحات یا سلول های خورشیدی برای جذب انرژی خورشید است و همچنین بجای میوه کله قند های بزرگ و سفید رنگش ازش آویزن هستش .
با این تصویر ذهنی ساده می توانید وظایف کلروپلاست ، بخاطربسپارید .
سخن پایانی :
حافظه کوتاه مدت نقشی خیلی مهمی در زندگی ما دارد زیرا اولین مرحله ، یادگیری در حافظه کوتاه مدت اتفاق می افتد اگر اطلاعات از این مرحله به درستی عبور کنند یا کدگذاری شوند شانس بیشتری دارند تا در حافظه بلند مدت برای مدت بیشتری ذخیره شوند ولی مرور فعالانه را فراموش نکنید در کنار این موارد تکنیک های حافظه از جمله کاخ ذهنی یا قصر ذهنی می توانند روند یادگیری افزایش دهند و اطلاعات بیشتری در زمان کمتر به خاطر بسپارید .
